در جامعه، زنان را به عنوان مصرف کننده نمی دانیم و ندیدیم
سیده فاطمه مقیمی*
بیکاری زنان در ایران 3 برابر میانگین بیکاری زنان در دنیا است. اگر بین سن 16 تا 24 سال یعنی سن اشتغال را در نظر بگیریم، حدود 2 میلیون نفر زنِ بدون تحصیلات در کشور وجود دارد که 281 هزار نفر زن شاغل، در 18 سال اخیر در ایران داشته ایم و طبق آمارها که نرخ مشارکت را اعلام می کنند، سال 1384تقریبا 17% اشتغال زنان بوده که البته این رقم از 14% تا 17% در نوسان بوده است. به گونه ای که در سال1398 به 17%، 1399 به 9/13درصد و در سال 1400 به 8/12 درصد و در بهار سال 1401 به زیر 14% رسیده است. به عبارت دیگر در بهار سال 1401 تقریبا از 31 میلیون و 800 هزار نفر زنان بالای 15 سال، فقط 4میلیون و نیم فعال بودند که این رقم در کشور ما فاجعه است. زیرا زنان قابلیت های حضور در جامعه اقتصادی را دارند، اما به این صورت از این توانایی ها استفاده نمی شود. این موضوع حائز اهمیت است که تقریبا حدود 40 میلیون زن در جامعه وجود دارد یعنی نصف جامعه زنان هستند و با توجه به سن اشتغال، متاسفانه باید بگویم که زنان ایران 3 برابر میانگین بیکاری زنان را در دنیا دارند.
چرا از قابلیت اشتغال زنان استفاده نمی شود
باید بپذیریم در شرایطی که استعداد و مستعد بودن زمینه اشتغال برای زنان در جامعه ایران وجود دارد، باید سهم بهینه و انظباط کاری رعایت شود، زیرا این عدم رعایت، باعث می شود که بسیاری از فرصت های اشتغال برای زنان از دست برود. در حقیقت در جامعه، زنان را به عنوان مصرف کننده نمی دانیم و ندیدیم؛ وقتی تحصیلات بالای 60درصد از زنان، تحصیلاتِ دانشگاهی است، قاعدتا توقعات برای گرفتن جایگاه های تولیدِ مؤثر و اثرگذاری مؤثر در بخش اقتصاد زیاد می شود. البته این موضوع حائز اهمیت است که بحث ما استخدام زنان نیست که آن بحثی جدا است. بحث دیگر ایجاد کسب و کار در بخش هایی است که می تواند توسعه اقتصادی زنان را ایجاد کند اما با توجه به شرایط اخیر که قطع اینترنت را به همراه داشته، بسیاری از کسب و کارهای زنان و کسب و کارهای خانگی که به سختی به دست آمده و به بحث های اینترنتی ارتباط پیدا می کند، آن ها هم افت داشته اند.
البته این موضوع قابل کتمان نیست که زنان قاعده داشتن شرایط راه اندازی کسب و کار از نظر اقتصادی را کمتر از مردان دارند، حالا با توجه به این موضوع بیشترین کسب و کارهای زنان در شبکه های مجازی بوده که اکنون این فرصت ها را هم از دست داده اند. حال با توجه به آمارهای بیکاری اخیر، اینترنت یکی از مؤلفه هایی است که باید بسیار دقیق روی آن کار شود.
راه حل ها
قانون باید شرایط بهتری را برای حضور زنان در بحث های اقتصادی ایجاد کند، یعنی حمایت های قانونی. در حال حاضر زنان به دنبال حمایت های اقتصادی نیستند؛ در واقع حمایت های قانونی می تواند فرصت های بسیار خوبی را ایجاد کند. زنان در گرفتن تسهیلات اقتصادی همیشه با کمبود و در مضیقه بودن قرار گرفتند. مثلا اگر زنان برای گرفتن وام که پیش فرض آن یک سندی که به نام آن ها باشد تا بر مبنای آن شرایطی را ایجاد کنند، را معمولا ندارند و همیشه به دلیل عدم ضامن مربوطه، فرصت های کسب و کار را از دست داده اند. الان هم که راه اینترنتی را برای کسب و کار خود انتخاب کرده اند، بیشتر از مردان در مضیقه قرار دارند؛ البته مردان هم با قطع اینترنت بسیاری از کسب و کارهای خود را از دست داده اند. بنابراین بهتر آن است با توجه به آمار بالای کسب و کار از طریق اینترنت این مشکل به زودی حل شود تا اقتصاد ایران بیشتر از این متضرر نشود.
*عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی و صنعت و معدن تهران
