انقلاب ارزهای دیجیتال

«اسوار اس. پراساد» استاد دانشگاه کرنل در جدیدترین کتاب خود با عنوان «آینده پول: چگونه انقلاب دیجیتال ارزها و امور مالی را تغییر می دهد» توضیح می دهد که چگونه ارزهای دیجیتال و سایر فناوری های مالی همه چیز را در صنعت بانکداری از مصرف‌کننده خدمات گرفته تا سیاست های پولی و پرداخت های بین المللی تغییر می دهند.

«پراساد»  در گفتگو با کریس ولیز خبرنگار مجله   F&D – وابسته به صندوق بین المللی پول- مزایا و خطرات اشکال جدید پول را بیان کرده است.

 آیا پول نقد قرار است از بین برود؟

• با درنظرگرفتن راحتی پرداخت‌های دیجیتال هم برای مصرف‌کنندگان و هم برای کسب‌وکارها، بعید است که پول نقد بتواند برای مدت طولانی‌تری دوام بیاورد. در چین دو ارائه‌دهنده پرداخت خصوصی به نام‌های Alipay و WeChat Pay وجود دارند که کل اقتصاد چین را با پرداخت‌های دیجیتالی بسیار کم هزینه تحت پوشش خود قرار داده ‌اند و مردم این کشور می‌توانند از این خدمات برای امور ساده ای همچون خرید یک تکه میوه یا چند کوفته از یک فروشنده خیابانی استفاده کنند. در اقتصادهای پیشرفته مانند سوئد هم بخش خصوصی کارهای خوبی را برای ارائه پرداخت های دیجیتال بسیار کم هزینه انجام داده است.

  آیا این احتمال وجود دارد که از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین برای خرید یک فنجان قهوه یا پرداخت اجاره استفاده شود؟

• بیت کوین به عنوان یک وسیله مبادله ای که بتوان از آن برای تراکنش های روزانه استفاده کرد چندان عملکرد مطلوبی نداشته است. یکی از دلایل اصلی این است که بیت کوین ارزش بسیار ناپایداری دارد. فرض کنید شما یک بیت کوین با خود به یک کافی شاپ بردید. یک روز می توانید یک وعده غذایی کامل با آن بخرید و روزی دیگر فقط یک فنجان قهوه. به‌علاوه، استفاده از بیت کوین تا حدودی کند و دشوار است.

آیا راه حلی برای مشکل نوسانات وجود دارد؟

• ارزهای رمزپایه جدیدی به نام «stablecoins» وجود دارند که ارزش پایدار خود را اساساً با پشتیبان‌گیری از فروشگاه‌های ارزهای فیات مانند دلار آمریکا یا یورو به دست می‌آورند. آنها اساساً با ارزش آن ارزها مرتبط می شوند و سپس می توان آن ها را برای انجام پرداخت های داخلی و پرداخت در سراسر مرزهای ملی به طور مؤثرتر و کارآمدتر به کار برد.

  شما در کتاب خود توضیح می دهید که چگونه «stablecoins» ممکن است آن قدر که به نظر می رسد پایدار نباشند. آن ها چه خطراتی دارند؟

• یک ناشر «stablecoins» ممکن است بگوید قصد دارد سهام اوراق بهادار نقدی را نگه دارد، اما چه کسی مطمئن می شود که آن ها در واقع اوراق بهادار را نگه می دارند؟ حتی اگر آن ها اوراق بهادار را نگهداری کنند، ممکن است اگر افراد زیادی سعی کنند آن «stablecoins» را بازخرید کنند و همزمان آن ها را دوباره به ارزهای ثابت تبدیل کنند، ممکن است بسیاری از اوراق بهاداری که قرار است از «stablecoins» پشتیبان تهیه کنند، نقد شوند. یعنی همان طور که انتظار می رود به آسانی به ارزهای فیات تبدیل شوند.

ما به زودی به نسخه های دیجیتال دلار یا رن‌مینبی(یوآن) چین و بسیاری از ارزهای اصلی دیگر را در دسترس خواهیم داشت.

آیا خطرات دیگری نیز وجود دارد؟

• نگرانی‌هایی در مورد «stablecoins» وجود دارد که باید نظارت دقیقی بر روی آن ها صورت گیرد. این ارزها ممکن است به مجرای تامین مالی غیرقانونی انواع مختلف فعالیت ‌ها، هم در داخل و هم در خارج از مرزهای ملی تبدیل شوند. البته مشکل عمده این است که ارزهای دیجیتال، از جمله بیت کوین، مرز نمی شناسند. ما باید در این زمینه نوعی هماهنگی جهانی را از منظر سیاست‌های نظارتی داشته باشیم.

 برخی کشورها در حال بررسی پذیرش ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) هستند. منطق آن ها چیست؟

• برای برخی از کشورهای در حال توسعه، هدف گسترش شمول مالی است. افراد زیادی در آن کشورها وجود دارند که به پرداخت های دیجیتال دسترسی ندارند. آن ها به محصولات و خدمات بانکی اولیه دسترسی ندارند. در کشورهایی مانند سوئد، جایی که اکثر مردم به حساب های بانکی دسترسی دارند، این امر کمی متفاوت است. بانک مرکزی سوئد-Riksbank – کرون الکترونیکی یا کرون دیجیتال را اساساً پشتوانه ای برای زیرساخت های پرداخت خصوصی در نظر می گیرد.

وضعیت در چین چگونه است؟

• دولت چین به شدت نگران دو ارائه‌دهنده پرداخت است که بر سیستم پرداخت این کشور تسلط پیدا کرده‌اند و به طور مؤثری مانع ورود رقبای جدیدی می‌شوند که می‌توانند نوآوری‌هایی ارائه دهند. بانک مرکزی چین، یوان دیجیتال را اساساً مکملی برای سیستم‌های پرداخت موجود می‌داند، اما در اصل می‌تواند میزان رقابت را افزایش دهد.

آیا می توان از ارزهای دیجیتال بانک مرکزی برای مبارزه با فرار مالیاتی و سایر جرایم استفاده کرد؟

• اگر نمی توانید از پول نقد برای پرداخت به باغبان یا پرستار کودک خود استفاده کنید، احتمال این که این
  پرداخت ها به دولت گزارش شود، بسیار بیشتر است.  به خصوص برای معاملات با ارزش بالا، مطمئناً از نظر درآمدهای مالیاتی تفاوت ایجاد می کند. داشتن پول دیجیتال همچنین استفاده از پول نقد، احتمال انجام معاملات غیرقانونی همچون قاچاق مواد مخدر یا فعالیت های پول شویی را کاهش می دهد.

 آیا در این راستا، خطراتی متوجه بانک های بخش خصوصی و ارائه دهندگان پرداخت خواهد بود؟

• اگر دولت در واقع یک سیستم پرداخت دیجیتال بسیار کم هزینه را ارائه دهد، ممکن است ادامه فعالیت و خدمات ِ ارائه دهندگان پرداخت خصوصی را بسیار دشوار سازد. زیرا در نهایت، هیچ شرکت خصوصی قادر نخواهد بود با جیب های عمیق دولت رقابت کند.

ریسک دیگری نیز وجود دارد و آن این است بانک‌ های تجاری که در اقتصادهای مدرن از نظر تأمین اعتباری به فعالیت ‌های اقتصادی کمک می‌کند بسیار مهم هستند.آن ها ممکن است متوجه شوند سپرده ‌هایشان به حساب‌ های بانک مرکزی رفته است. در مواقع مشکل، سپرده گذاران ممکن است احساس کنند که در نهایت سپرده های آن ها نزد بانک مرکزی یا سایر نهادهای دولتی در مقایسه با بانک های تجاری امن تر خواهد بود، حتی اگر سپرده های بانک تجاری بیمه شده باشند.

 آیا راه حلی برای آن مشکل وجود دارد؟

• آزمون هایی که با استفاده از ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) در چین و سوئد در حال انجام است، نشان می‌دهد که آنچه ممکن است کارآمدتر عمل کند، یک سیستم دو لایه CBDC است. بانک مرکزی زیرساخت پرداخت اساسی را فراهم می‌سازد و ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) را اساساً به شکل توکن‌های دیجیتال ارائه می‌کند، اما کیف پول‌های دیجیتال واقعی که آن ارز دیجیتال در آن نگهداری می‌شوند، توسط بانک‌های تجاری نگهداری خواهند شد.

 بازارهای نوظهور و اقتصادهای در حال توسعه که به شدت به تجارت و سرمایه‌گذاری فرامرزی وابسته هستند، با چه چالش هایی روبرو خواهند شد؟

• پرداخت های بین المللی بدون اصطکاک مطمئناً می تواند به نفع واردکنندگان و صادرکنندگان باشد. این امر می تواند انجام معاملات تجاری بین المللی را برای آن ها آسان‌تر سازد. اما برخی از خطرات نیز وجود دارد. هرچه مجراهای بیشتری برای جریان بین المللی سرمایه داشته باشید، مدیریت آن جریان سرمایه دشوارتر خواهد بود.

این امر، نه تنها می‌تواند به نوسانات بیشتر جریان سرمایه، بلکه به نوسانات بیشتر نرخ ارز نیز منجر شود. برای اقتصادهای کوچک و به ویژه اقتصادهای در حال توسعه، نوسانات جریان سرمایه و نوسان نرخ ارز می تواند مدیریت سیاست های اقتصادی داخلی را بسیار چالش برانگیزتر کند.

چالش های بانک های مرکزی در بازارهای نوظهور چیست؟

• ما به زودی پا در دنیایی خواهیم گذاشت که در آن به نسخه‌های دیجیتال دلار آمریکا یا رن مین بی چین و بسیاری از ارزهای اصلی دیگر دسترسی خواهیم داشت. همچنین این احتمال وجود دارد که بسیاری از شرکت‌های بزرگ با دسترسی جهانی همانند آمازون، شروع به انتشار «stablecoins» خود کنند.

بنابراین اگر به اقتصادهای کوچک یا اقتصادهایی فکر می کنید که بانک های مرکزی یا ارزهایی دارند که چندان معتبر نیستند، به راحتی می توانید ببینید که این ارزها توسط ارزهای دیگر، اعم از رسمی یا خصوصی- که شهروندان این کشورها به آن ها اعتماد بیشتری دارند- از بین خواهند رفت !

 آیا یوان دیجیتالی می تواند موقعیت مسلط دلار به عنوان یک ارز جهانی را به دلیل موقعیت چین به عنوان یک اقتصاد جهانی در حال رشد سریع تهدید کند؟

• فقط اندازه اقتصادی یا اندازه بازارهای مالی یک کشور صادرکننده ارز خاص مهم نیست، بلکه چارچوب نهادی در آن کشور است که اعتماد سرمایه گذاران خارجی را حفظ می کند.این عناصر اعتماد شامل حاکمیت قانون، یک بانک مرکزی مستقل و یک سیستم نهادینه شده از چک و تعادل است. در تمام این ابعاد، من فکر می کنم که در آینده ایالات متحده همچنان نسبت به بسیاری از نقاط جهان تسلط خود را حفظ خواهد کرد.

چرا  فدرال رزرو نگرش محتاطانه ای نسبت به ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) دارد؟

• باید به این نکته فکر کرد که دیدگاه کاربر در مورد ارز دیجیتال در هر کشور چیست. در ایالات متحده قطعاً ما با سیستم های پرداخت خود مشکلات خاصی داریم. بسیاری از پرداخت ‌ها از طریق کارت ‌های اعتباری  انجام  می‌شوند، که در واقع به دلیل کارمزدهای مبادله بسیار بالا، استفاده از آن ها برای بازرگانان بسیار گران تمام می شود ولی در نهایت، بسیاری از این هزینه ها به مصرف کنندگان انتتقال می یابد. حدود 5 درصد از خانوارها در ایالات متحده هنوز فاقد بانک هستند. بنابراین من و شما می‌توانیم از Apple Pay استفاده کنیم، اما برای استفاده از Apple Pay  باید آن را به یک حساب بانکی یا کارت اعتباری متصل کنیم و بسیاری از خانواده‌ها به سادگی به این خدمت دسترسی ندارند. بنابراین، ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) ممکن است در حاشیه، شمول مالی را افزایش دهد، اما فدرال رزرو در حال حاضر یک پروژه بزرگ به نام “FedNow” در دست اجرا دارد تا کارایی پرداخت های خرده فروشی و همچنین پرداخت های عمده فروشی در بین مشاغل و موسسات مالی را افزایش دهد.

 آیا ارزهای دیجیتال رسمی، چه خطرات گسترده ‌تری برای جامعه دارند؟ 

• شما می‌توانید ببینید که یک دولت مستبد از نسخه دیجیتالی پول بانک مرکزی خود برای نظارت بیشتر بر جمعیت خود استفاده می‌کند.

یک دولت خیرخواه ممکن است بخواهد مطمئن شود که پولی که بانک مرکزی منتشر می‌کند نه تنها برای مقاصد غیرقانونی استفاده نمی‌شود، بلکه حتی برای مقاصدی که ممکن است لزوماً از نظر اجتماعی سودمند نباشد هم مورد استفاده  قرار نمی گیرید. شما نه تنها ممکن است به استفاده از پول به عنوان یک ابزار برای اجرای سیاست اقتصادی توجه داشته باشید، بلکه احتمال می رود از آن حتی پیشبرد سیاست اجتماعی خود بهره ببرید و این رویکرد می‌تواند برای اعتبار پول بانک مرکزی و برای خود بانک های مرکزی خطرناک باشد.