مجمع جهانی اقتصاد‌ گزارش داد: روند تغییرات آب و هوایی در سال 2022

* کارشناسان پیش بینی می کنند برخی از مسائل آب و هوایی و طبیعی همانند کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و پرداخت هزینه آلودگی آب و هوا اولویت های اصلی امسال خواهند بود.

* به گفته یک کارشناس، پیش‌بینی‌های سال 2030 نشان می‌دهد که تلاش های جهانی در راستای کاهش انتشار گاز های گلخانه ای و کاستن از گرمایش کره زمین به میزان 1.5 درجه سانتیگراد، باید دو برابر  شود.

****

از حذف تدریجی یارانه‌های سوخت‌های فسیلی گرفته تا مقابله با هزینه‌های فزاینده تلفات و آسیب‌های ناشی از اثرات  تغییرات آب و هوایی، احتمالاً  طی سال 2022 شاهد فشار فزاینده‌ای برای انجام اقدامات بلندپروازانه‌تر برای مبارزه با گرمایش جهانی در سطح کره زمین خواهیم بود.

این فوریت، زمانی رخ می دهد که مقامات و تحلیل گران سیاست های آب و هوایی هشدار می دهند دستیابی به بلندپروازانه ترین هدف توافق پاریس  یعنی محدود کردن گرمایش زمین به میزان 1.5 درجه سانتیگراد (2.7 فارنهایت) با وجود کسب حمایت سیاسی قوی در سال 2021، بسیار سخت تر خواهد شد.

«اینگر اندرسن»، مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) گفت: «در سال 2022 همه توجهات به سمتی جلب خواهد شد که دبیرکل سازمان ملل آن را «حالت اضطراری» نامیده است.»

در اینجا برخی از مسائل آب و هوایی و طبیعی وجود دارد که کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند اولویت‌های اصلی جامعه بشری در سال جاری خواهد بود:

کاهش انتشار سریع تر و بزرگ تر

باید تلاش‌ها برای کاهش آلودگی کربن به‌ویژه از سوی تولیدکنندگان عمده گازهای گلخانه‌ای در این دهه دو برابر شود تا به سقف گرمایش 1.5 درجه سانتی‌گراد پایبند باشیم و آسیب‌های ناشی از تغییرات اقلیمی برای مردم و کره زمین به حداقل برسد.

رابرت واتسون، رئیس سابق هیئت بین ‌دولتی تغییرات آب و هوا (IPCC) می‌گوید: «تاکید زیادی بر اهداف خالص صفر (انتشار گازهای گلخانه‌ای) تا اواسط قرن وجود دارد ولی توجه کافی به کاهش قابل توجه انتشار گازهای آلاینده بین اکنون تا سال 2030 صورت نگرفته است. »

وی تاکید کرد: «اگر دولت ها در هدف اعلام شده خود برای دستیابی به هدف پاریس صادق باشند، باید در سال 2022  پایبندی  خود به تعهداتشان را به میزان قابل توجهی تقویت کنند.»

واتسون همچنین خاطرنشان کرد :« این امر به ویژه در کشورهایی که بیشترین انتشار را دارند همچون: چین، ایالات متحده، هند، روسیه، ژاپن و اعضای اتحادیه اروپا مورد تاکید است.»

مجمع جهانی اقتصاد در مورد تغییرات آب و هوایی چه می کند؟

تغییرات اقلیمی یک تهدید فوری است که نیاز به اقدام قاطع دارد. جوامع در سرتاسر جهان در حال حاضر با افزایش اثرات  ناگوار تغییرات آب و هوایی، از خشکسالی گرفته و سیل گرفته تا بالا آمدن سطح آب دریاها مواجه شده اند. گزارش خطرات جهانی مجمع جهانی اقتصاد همچنان این تهدیدات زیست محیطی را در صدر فهرست قرار می دهد.

برای محدود کردن افزایش دمای جهانی به زیر 2 درجه سانتیگراد و تا حد امکان نزدیک به 1.5 درجه سانتیگراد بالاتر از سطوح ماقبل صنعتی، ضروری است که صاحبان مشاغل و کسب و کارها، سیاستگذاران و جامعه مدنی مطابق با اهداف توافقنامه پاریس در مورد تغییرات آب و هوایی، اقدامات جامع نزدیک و بلندمدت اقلیمی را در این زمینه مد نظر قرار دهند.

«ابتکار آب و هوایی» مجمع جهانی اقتصاد از گسترش و تسریع اقدامات آب و هوایی جهانی از طریق همکاری بخش خصوصی و دولتی حمایت می کند. این ابتکار در چندین جریان کاری برای توسعه و پیشبرد راه حل های فراگیر و جاه طلبانه کار می کند که از جمله آن ها همراهی رهبران و مدیران اجرایی فعال در زمینه تغییرات‌آب و هوایی و نیز شبکه جهانی متشکل از رهبران تجاری صنایع مختلف است که راه حل های مقرون به صرفه ای را برای گذار به اقتصاد کم کربن و مقاوم در برابر تغییرات آب و هوایی توسعه می دهند. مدیران اجرایی نیز موظف شده اند از موقعیت و نفوذ خود نزد سیاست گذاران و صاحبان شرکت های برای تسریع انتقال و درک مزایای اقتصادی یک فضای امن‌تر استفاده کنند.

دولت‌ها در اجلاس آب‌وهوایی سازمان ملل COP26 که در نوامبر گذشته برگزار شد، توافق کردند همان طور که در پیمان پاریس تصریح شده است، به طور سالانه راه‌هایی را برای تقویت مجدد برنامه‌ها و اقدامات آب و هوایی خود بیابند.این مدت زمانی قبلا” پنج ساله بود.

به گفته «نیکلاس هونه» ، یکی از بنیان گذاران موسسه تحقیقاتی NewClimate مستقر در آلمان، «پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد  انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان طی سال 2030 همچنان تقریباً دو برابر میزان مورد نیاز برای محدود کردن گرمایش به 1.5 درجه سانتیگراد خواهد بود.»

وی همچنین گفت: «با چنین شکاف فاحشی، همه کشورها موظفند در انتخاب خود تجدید نظر کنند »

حذف تدریجی بودجه سوخت های فسیلی

انتظار می‌رود دولت‌ها پس از توافق در COP26 برای پایان دادن به پرداخت یارانه‌های «ناکارآمد» نفت، گاز و زغال‌سنگ، حمایت خود را از سوخت‌های فسیلی در داخل و کشورهای در حال توسعه حذف کنند.

کشورهای کلیدی که فناوری انرژی آلاینده را در خارج از مرزهای خود تامین مالی کرده اند، از جمله چین، ژاپن و کره جنوبی، در سال 2021 متعهد شدند که به پرداخت بودجه جدید به زغال سنگ در خارج از کشور پایان دهند، در حالی که گروهی از کشورها نیز تعهد مشابهی برای تمام سوخت های فسیلی داشتند.

یارانه سوخت های فسیلی، بودجه و کمک های فنی هزینه های استفاده از نفت، گاز و زغال سنگ برای انرژی را به طور مصنوعی پایین نگه داشته است و مانع انجام تغییرات مورد نیاز برای توسعه منابع تجدیدپذیر شده است.

«اندرسن»، رئیس بخش محیط زیست سازمان ملل متحد گفت: «گذار از رشد اقتصادی با سوخت فسیلی یکی از “فیل های موجود در اتاق”  است که باید امسال با آن مقابله شود.»

صندوق بین المللی پول تخمین می زند که یارانه سوخت های فسیلی در جهان بالغ بر 6 تریلیون دلار در سال باشد.

«جنیفر مورگان»، رئیس گروه محیط‌زیست صلح سبز بین‌المللی، گفت: «اولویت باید یک‌بار برای همیشه کنار گذاشتن منافع سوخت‌های فسیلی و حذف مجوز اجتماعی آن‌ها باشد درست مانند آنچه در Big Tobacco رخ داد.»

فقط انتقال

با افزایش فشار برای کاهش انتشار سوخت‌های فسیلی و تغییر به منابع انرژی پاک‌تر -در کشورهای در حال توسعه و همچنین کشورهای ثروتمند- نگرانی فزاینده‌ای در مورد این که این امر بر شرایط زندگی کارگرانی که اکنون برای امرار معاش به صنایع پر کربن متکی هستند، احساس می شود.

دولت‌ها به طور فزاینده‌ای نیاز به ارائه حمایت‌ها را درک می‌کنند -مانند بازآموزی برای مشاغل سبز و تأمین مالی برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای جدید در حوزهای پیشین انرژی به ویژه زغال سنگ یا نفت- تا اطمینان حاصل نمایند که جوامع را در تغییر به سمت اقتصادهای پاک‌تر همراهی می‌کنند.

در COP26، دولت‌های کمک‌کننده، میلیاردها دلار برای مشارکت‌های جدید برای کمک به اقتصادهای نوظهور متکی به زغال سنگ مانند آفریقای جنوبی، هند، اندونزی و فیلیپین سرمایه‌گذاری کردند تا «انتقال عادلانه» را آغاز کنند که برای این جوامع به‌ویژه برای آسیب‌پذیرترین افراد آن، سبز و از نظر اجتماعی منصفانه باشد.

در سال  2022 و با حمایت دولت‌های بریتانیا، کانادا و آلمان و همچنین صندوق‌های بین‌المللی آب و هوا، علاقه شدیدی به نحوه شکل‌گیری این برنامه‌های جدید وجود خواهد داشت.

در پی COP26، کنفدراسیون اتحادیه های کارگری بین المللی -که نماینده 200 میلیون عضو اتحادیه در سراسر جهان است- خواستار شروع فوری گفتگوها با کارگران و جوامع با هدف تولید برنامه های «انتقال عادلانه» شد.

تسریع اثرات تغییرات آب و هوایی

از طوفان مرگبار آیدا در ایالات متحده گرفته تا وقوع سیل های ویرانگر در اروپا و چین، و خشکسالی گرسنگی در شرق آفریقا، بلایای ناشی از تغییرات آب و هوایی در سال 2021 ده ها میلیارد دلار هزینه دربر داشت و باعث رنج و عذاب شدید انسانی شد.

انتظار می‌رود گزارش کلیدی IPCC  نشان دهد که خطرات برای انسان و طبیعت حتی با کاهش 1.5 درجه سانتی‌گراد از دمای هوای کره زمین، به مراتب بیشتر از آنچه که دانشمندان انتظار داشتند، افزایش خواهد یافت  حتی در دمای 1.1 درجه سانتی‌گراد امروزی.

هیئت علمی آب و هوایی سازمان ملل متحد احتمالاً در دومین گزارش از سری ششم ارزیابی خود با هدف سیاست گذاری جهانی می گوید:« نابرابری های اجتماعی و اقتصادی پیامدهای تغییرات آب و هوایی را برای فقیرترین مردم تشدید می کند و و وضعیت به نوبه خود توسط آنها بدتر هم خواهد شد.»

«دبورا رابرتز»، رئیس مشترک گروهی از دانشمندانی که پیش نویس گزارش تأثیرات آتی IPCC را تهیه کردند، گفت: «این بیانیه نه تنها در مورد این که چگونه در حال حاضر با این تغییرات سازگار می شویم، به ما اطلاعات می دهد بلکه به ما می گوید که چه واکنش های سازگاری ممکن است در آینده وجود داشته باشد.»

توافق پاریس  یک هدف جهانی را در مورد سازگاری برای تقویت انعطاف‌پذیری و کاهش آسیب‌پذیری در برابر اثرات تغییرات آب و هوایی در زمینه مواردی همچون ایجاد زیرساخت‌های قوی‌تر، هشدار اولیه در مورد بلایا و محصولاتی که می‌توانند شرایط بسیار دشوار را تحمل کنند، تعیین کرده است.

اما تلاش‌های انجام شده توسط کشورها بسیار عقب‌تر از  فشار تغییرات و شوک‌های آب و هوایی است و بودجه اختصاص یافته برای افزایش سازگاری ها، ده‌ها میلیارد دلار کمتر از آنچه بوده که پیش بینی شده است. این موضوع، به‌ویژه در مناطق در معرض خطر بیشتر به چشم می آید.

پرداخت هزینه تغییرات آب و هوایی و تامین خسارت

از آنجایی که بلایای شدید آب و هوایی شدیدتر و مکررتر می شوند، کشورهای ثروتمندی که مسئولیت عمده انتشار کربن با آن ها است، تحت فشار بیشتری قرار خواهند گرفت تا به پوشش هزینه های فزاینده کشورهای آسیب پذیر در خط مقدم کمک کنند.

موضوع «تلفات و خسارت» در نشست COP26 به رسمیت شناخته شد و کشورها توافق کردند گفتگوهای جدیدی در مورد چگونگی تامین مالی تلاش ها برای پیشگیری و ترمیم آسیب، از خانه ها و محیط زییست ویران شده تا میراث فرهنگی از دست رفته داشته باشند. اما فشار طولانی مدت کشورهای در معرض خطر برای ایجاد یک صندوق جدید ضرر و زیان به نتیجه مثبتی منجر نشد.

«مورگان» از صلح سبز گمی گوید «اکنون زمان آن فرا رسیده است که آلاینده‌های بزرگ تاریخی یعنی دولت ها و شرکت‌های بزرگ تاوان کارهایشان را بپردازند.»

وی با اشاره به کنفرانس آب و هوایی سازمان ملل که در اواخر سال 2022 برگزار می شود، افزود: «این موضوع باید در راس دستور کار کشورهای توسعه یافته در COP در اجلاس مصر باشد.»

تقاضا برای تامین مالی جدید برای پوشش «تلفات و خسارت» در کانون توجه قرار خواهد گرفت چون کشورهای توسعه یافته از سال 2020 در تحویل سالانه 100 میلیارد دلار برای کمک به کشورهای فقیرتر برای سازگاری با گرمایش جهانی و پذیرش انرژی پاک ناکام بوده اند.

معامله جدید برای طبیعت

حفاظت از محیط زیست طبیعی، از جمله جنگل‌ها، و توقف سریع کاهش تنوع زیستی که هر دودر زمینه مبارزه جهانی با تغییرات آب و هوایی کلیدی  هستند، قرار است امسال در کنفرانس تنوع زیستی سازمان ملل متحد به نام COP15 در کانون توجه قرار گیرند.

مذاکرات مربوط به این محورها – که در آن کشورها  همانند پیمان آب و هوایی پاریس موظف به نهایی کردن یک توافق جهانی جدید برای محافظت از گیاهان، حیوانات و اکوسیستم ها هستند، قبلاً سه بار به دلیل همه گیری بیماری کرونا به تعویق افتاده است.

البته سوالاتی هم در مورد این که آیا اجلاس COP15 که برای 25 آوریل تا 8 مه در شهر کونمینگ چین برنامه ریزی شده است، به دلیل محدودیت های شدیدتر سفر در سراسر جهان برای جلوگیری از گسترش انواع جدید ویروس کرونا ادامه خواهد یافت یا خیر، مطرح می شود.

«اندرسن» از UNEP  می‌گوید: COP15 – همراه با مذاکرات آب و هوایی COP27 در مصر – «نقاط عطف حیاتی» برای مقابله با  بحران سه گانه سیاره زمین یعنی تغییرات آب و هوایی، از دست دادن تنوع زیستی و آلودگی خواهند بود.