شکوفایی عظیم بخش گاز
آنا میکولسکا
مارک فینلی
تهاجم روسیه به اوکراین در 24 فوریه 2022 کاملاً روشن ساخت که امنیت انرژی یک عنصر حیاتی در سیاست انرژی و امنیت ملی است. این درک به فوریت در اروپا احساس شد، جایی که جریان انرژی روسیه (به ویژه گاز طبیعی) به طور قابل توجهی توسط این کشور به عنوان یک ابزار ژئوپلیتیکی مورد استفاده قرار گرفت. همچنین شاهد پیوستن کشورهای اتحادیه اروپا به سایر کشورها در اعمال تحریم ها و کنترل واردات (به عنوان مثال، زغال سنگ و نفت) از روسیه بودیم.
این محدودیتها، جریانهای نفت و گاز جهان را تغییر داده است و در این میان، ایالات متحده نقش اصلی را ایفا میکند، بهویژه در رابطه با اتحادیه اروپا، جایی که جریانهای انرژی ایالات متحده به جایگزینی مقدار زیادی از منابع نفت و گاز روسیه کمک کرده است. برای ایالات متحده، سال 2022 اهمیت مداوم نفت و گاز را به عنوان منابع انرژی، هم از نظر اقتصاد داخلی و سیاسی و هم از نظر ژئوپلیتیکی برجسته کرد .
نفت و گاز؛ تولیدکنندگان و مصرف کنندگان پیشرو
ایالات متحده جایگاه بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده نفت و گاز در جهان را در اختیار دارد. علاوه بر این، یکی از بزرگترین معامله کنندگان نفت خام، محصولات تصفیه شده و گاز طبیعی به شمار می آید. در سال 2023، این کشور احتمالاً به بزرگترین صادرکننده LNG جهان تبدیل خواهد شد و اگر در ماه ژوئن، قطعی پایانه صادرات LNG «فری پورت» رخ نمی داد، احتمالاً در سال 2022 این جایگاه را به دست می آورد. نکته مهم این است که شرکت های نفت و گاز ایالات متحده دولتی نیستند. متعلق به علاوه بر این، بیشتر نفت و گاز شیل توسط تولیدکنندگان مستقل نفت و گاز و در زمین های دارای مالکیت خصوصی توسعه می یابد. مؤسسات تجاری ایالات متحده با افزایش سرمایه گذاری و تولید در سال گذشته به قیمت های بالای نفت و گاز طبیعی واکنش نشان دادند اگرچه سرعت سرمایه گذاری و رشد تولید نسبتاً محدود بود.
این روند، احتمالاً در سال 2023 برای بازار نفت ادامه خواهد داشت. برای گاز طبیعی، و به ویژه LNG ایالات متحده، سال 2023 ممکن است دستاوردهای فوری در حجم نداشته باشد، اما می تواند زمینه ای را برای رشد گسترده در اواخر دهه را فراهم کند.
در سمت عرضه، تولید نفت (شامل نفت خام و سایر مایعات هیدروکربنی) 1.2 میلیون بشکه در روز در سال 2022 رشد کرد که دومین افزایش بزرگ در جهان پس از عربستان سعودی بود. با این حال، این نرخ رشد، بسیار کمتر از رکورد رشد 1.8 میلیون بشکه در روز که در سال 2019 بود. تولید گاز طبیعی هم به طور مشابه به سطوح بی سابقه ( بسیار فراتر از 100 میلیارد فوت مکعب در روز) افزایش یافته است.
یکی از مسائل مهم برای تولیدکنندگان آمریکایی در سال 2022 فشار سرمایه گذاران برای نظم و انضباط هزینه بود. پس از سالها بازدهی ضعیف، سرمایهگذاران مالی شرکتها را تحت فشار قرار دادند تا به جای رشد تولید، بر جریان نقدینگی تأکید داشته باشند. شرکتهای آمریکایی ، اقدامات سرمایهگذاری و حفاری را در سال 2022 افزایش دادند ولی سرعت رشد نسبتاً کم بود آن هم زمانی که افزایش قیمتها، در سال 2022 جریان نقدی بیسابقه ای را برای تولیدکنندگان به ارمغان آورد.
پیشبینیهای فعلی قیمت نفت نشان میدهد که این صنعت، بار دیگر فضایی برای افزایش حفاری در عین حفظ بازده مالی قوی خواهد داشت که این رویکرد، به رشد تولید گاز نیز کمک خواهد کرد. علاوه بر این، نباید از خاطر دور داشت که تورم و کمبود نیروی کار و تجهیزات به طور بالقوه میتواند کندی سرعت رشد تولید گاز طبیعی در ایالات متحده را در سال 2023 به دنبال داشته باشد.
ثبت رکورد برای صادرات LNG
با این حال، مسلماً بزرگترین داستان انرژی در ایالات متحده، صادرات به سرعت در حال رشد LNG این کشور بوده است. شرکتهای صادراتی LNG ایالات متحده از سال 2021 که اروپا به دلیل کاهش جریان گاز روسیه و ذخیرهسازی گاز روسیه در اروپا به پایینترین حد بیسابقه کاهش یافت، برای تحویل حجم بیسابقه LNG، تلاش فوق العاده ای کردند.
از سال 2021، صادرکنندگان LNG ایالات متحده حجم عرضه بی سابقه ای از گاز را به اروپا صادرکرده اند. به دلیل رشد چشمگیر تقاضا در سایر مناطق جهان، چندان مسجل نیست که در سال 2023 هم مقادیر مشابهی از گاز ایالات متحده همچنان به سوی اروپا سرازیر خواهد شد یا خیر.
وجود این که بسیاری از LNG سال گذشته به سمت اروپا روانه شد (شکل 1)، مشخص نیست که آیا مقادیر مشابهی از LNG ایالات متحده در سال 2023 یا بعد از آن به سواحل اروپا خواهد رسید یا روانه سایر بازارها خواهد شد.
صادرکنندگان LNG • ظرفیت پایه •حداکثر افزایش
بیشتر LNG تولید شده در ایالات متحده به محض بارگیری در تانکرهای LNG به مالکیت خریدار در می آید. سوخت بهصورت آزاد (FOB) در نظر گرفته میشود، زیرا خریدار انعطافپذیری لازم برای انتقال سوخت به هر مکانی (در چارچوب محدودیتهای قرارداد) را دارد. برای خریداران LNG ایالات متحده (شرکتهای بزرگ نفت و گاز، تاجران و حتی شرکتهای دولتی) این اغلب به معنای فروش گاز مایع به مکانی است که قیمت بالاترین سود را به همراه دارد. سال گذشته، اروپا با توجه به قیمت های بسیار بالا ناشی از کاهش عرضه گاز روسیه (شکل 2) و نیاز به پر کردن انبارها قبل از فرا رسیدن زمستان 2022/2023، دولت ایالات متحده در راستای دیپلماسی انرژی، به متحدان آسیایی خود همچون ژاپن و کره هم کمک کرد.
این نمودار روند قیمت های گاز طبیعی (متوسط ماهانه) را در ایالات متحده (HH)، اروپا (TTF) و آسیا (JKM) در دو سال 2021 و 2022 نشان می دهد. قیمت ها در اوت 2022 در آسیا به اوج خود رسید و این میزان در اروپا به مراتب افزونتر هم بود.
با این حال، مشخص نیست که این الگوها تا چه حد در سال 2023 باقی خواهند ماند. قیمت ها از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهند بود و بر اساس تقاضا و آب و هوا، چه در اروپا و چه در آسیا، تعیین خواهد شد. احیای صنعتی در چین هم عامل تعیین کننده ای خواهد بود زیرا پایان سیاستهای این کشور برای مقابله با کووید صفر میتواند به معنای افزایش تقاضای گاز و تغییر مسیر حجم قابلتوجهی از LNG از جمله LNG انعطافپذیر ایالات متحده به سمت این کشور باشد. علاوه بر این، هیچ افزایش قابل توجهی از نظر حجم جدید LNG برای بازار جهانی از ایالات متحده وجود نخواهد داشت، زیرا هیچ تأسیسات صادرات LNG جدیدی قرار نیست در سال 2023 شروع به کار کند و بازگشایی Freeport LNG یک محرک کند رشد خواهد بود. چون با وجود افزایش صادرات LNG ایالات متحده از ماه مه سال جاری، ظرفیت کامل تولید این ترمینال تنها 2.38 میلیارد فوت مکعب در روز خواهد بود.
بازارهای تشنه و قیمت های گزاف در سال 2022 رکورد فروش LNG و فعالیت های قراردادی را برای شرکت های آمریکایی به ارمغان آورده است. با این حال، سال از نظر تصمیمگیریهای سرمایهگذاری نهایی بسیار ضعیف بود و تنها کارخانههای Plaquemines و Corpus Christi تأیید نهایی را دریافت کرده اند. در حال حاضر، ایالات متحده ظرفیت صادرات 14 میلیارد فوت مکعب در روز دارد و 14.3 میلیارد فوت مکعب دیگر هم مجوز توسعه دارد.
زیرساخت ناکافی خط لوله برای رساندن گاز از مبادی عرضه به مراکز تقاضا می تواند مانع مهمی بر سر راه گسترش LNG در ایالات متحده باشد که واردات گاز از کانادا را هم در بر می گیرد زیرا می تواند از مصرف داخلی ایالات متحده حمایت کند و حجم گاز تولیدی ایالات متحده را به سمت زیرساخت صادرات LNG روانه سازد. در عین حال، توسعه خط لوله از ایالات متحده و مکزیک می تواند تقاضای مکزیک را پشتیبانی کند و هم در صورت توسعه زیرساخت پیشنهادی صادرات LNG، صادرات مجدد به بازار جهانی را امکان پذیر سازد.
خطرات عرضه در سال 2023
خطرات کلیدی برای عرضه نفت و گاز ایالات متحده (از جمله LNG) در سال 2023 عبارتند از:
- تورم هزینه – بازتابی از محیط تورمی عمومی و یک زنجیره تامین محدود برای نهاده های کلیدی از جمله خدمات میدان نفتی، نیروی کار و… می تواند فشار بیشتری را برای محدود کردن فعالیت واقعی بر شرکت ها وارد کند.
- بهره وری چاه های شیل جدید در حوضه های اصلی (پرمین، باکن و ایگل فورد) شروع به کاهش کرده است که چشم انداز رشد را به چالش می کشد.
- در صورتی که قیمت گاز طبیعی در ایالات متحده در سطح پایینی که در اوایل سال 2023 بوده است ، باقی بماند تولید گاز نیز می تواند کاهش یابد. اگرچه تقاضای جدید برای صادرات از Freeport LNG می تواند تامین شود ولی محدودیت ظرفیت زیرساخت، سقف مشخصی را برای صادرات LNG ایجاد می کند.
- مثل همیشه، طوفانها در خلیج مکزیک خطراتی را هم برای تولید دریایی و هم برای تأسیسات خشکی از جمله چاههای نفت، پالایشگاهها و خطوط لوله و پایانههای صادرات LNG ایجاد خواهد کرد.
- در حوزه سیاست، افزایش قیمت بنزین و گازوئیل در سال گذشته، دولت بایدن را مجبور کرد تا اهمیت مداوم نفت و گاز طبیعی را برای منافع اقتصادی ایالات متحده تصدیق کند، حتی در شرایطی که به فشار تهاجمی برای انتقال سریع انرژی ادامه داد. با افزایش قیمت ها در پمپ بنزین ها، محبوبیت رئیس جمهور کاهش یافت. این امر همراه با تهاجم روسیه به اوکراین در سال گذشته منجر به تعدادی از اقدامات سیاسی برجسته شد، از جمله:
- آزادسازی 220 میلیون بشکه از ذخایر استراتژیک نفت کشور به عنوان بخشی از آزادسازی اضطراری هماهنگ شده توسط اعضای آژانس بین المللی انرژی که بزرگترین برداشت از ذخایر ایالات متحده به شمار می آید.
- تحت فشار قرار دادن شرکت های آمریکایی برای افزایش سرمایه گذاری.
- دیدار شخصی بایدن از عربستان سعودی، در تلاشی ناموفق برای متقاعد کردن پادشاهی آن کشور برای افزایش تولید.
- دیپلماسی انرژی برای هدایت حجم LNG به متحدان اروپایی.
- همکاری با کشورهای G7 برای اعمال سقف قیمتی برای فروش نفت خام روسیه در دسامبر 2022 و به دنبال آن سقفی برای فروش محصولات پالایش شده در فوریه سال جاری. هدف اصلی این سیاست، جلوگیری از افزایش بیشتر قیمت ها با اجازه دادن به صادرات روسیه و در عین حال کاهش همزمان درآمدهای نفتی روسیه بود.
- قانون کاهش تورم، به عنوان یک قانون مهم با پتانسیل تغییر قابل توجه چشمانداز میانمدت و بلندمدت تقاضای نفت و گاز (و سیستم انرژی ایالات متحده به طور گستردهتر) تلقی میشود . اگرچه بعید است که این تأثیرات بهطور قابلتوجهی بر چشمانداز نفت و گاز در سال 2023تأثیر بگذارد.
در سمت تقاضا، در حالی که ایالات متحده همچنان بزرگترین مصرف کننده نفت و گاز جهان است، چشم انداز رشد تقاضا در سال 2023 ضعیف به نظر می رسد. ترکیبی از واکنش مصرفکنندگان به قیمتهای بالا، الگوهای کاری جدید پس از کووید و چشمانداز رشد اقتصادی محدود، وزارت انرژی ایالات متحده را بر آن داشت تا پیشبینی کند که تقاضا برای نفت پس از رشد حدود 400 هزار بشکه در روز، به طور کلی ثابت خواهد بود.
سال گذشته ادامه رشد سریع فروش خودروهای برقی به طور فزاینده ای بر تقاضای بنزین تأثیر گذاشت. اگرچه زمان مورد نیاز برای تغییر ناوگان خودرو به این معنی است که این موضوع تا سال 2023 محقق نخواهد شد.
برای گاز طبیعی، تقاضای داخلی به الگوهای آب و هوا بستگی دارد. تقاضا برای LNG همچنان به دلیل ظرفیت صادرات زیرساخت محدود خواهد شد. با این وجود، سال 2023 احتمالاً لحظه مهمی برای توسعه مداوم LNG ایالات متحده خواهد بود. مجوزهای قوی، قراردادها و فعالیت های مجدانه در سال 2023 احتمالاً ایالات متحده را برای چندین دهه رشد آماده می سازد. عدم انجام این کار می تواند به طور قابل توجهی مانع توسعه LNG ایالات متحده در آینده شود و تولید کنندگان LNG غیر آمریکایی بازارها را تصرف کنند.
مأخذ: اکونومیست