صندوق های معامله پذیر مبتنی بر رمزارز
تنظیم گری و مقررات گذاری در زمینه رمزارزها موضوعی است که طی سال های اخیر مورد توجه بوده و گزارشات فراوانی نیز از سوی نهادهای متولی در حوزه های مرتبط در این زمینه منتشر شده است. با این فرض که به هرحال بانک مرکزی و سایر نهادهای مربوطه مقررات مورد نیاز برای تنظیم گری در این زمینه را ارائه خواهند کرد از این موضوع صرفنظر کرده و در این یادداشت به ضرورت وجود آمادگی لازم در زیرساخت و نهادهای بازار سرمایه برای پاسخگویی به تقاضای شکل گرفته با اشاره به یک راهکار خواهیم پرداخت.
یکی از علل اصلی رواج رمزارزها اهداف مرتبط با سرمایه گذاری و حفظ ارزش دارایی است. بودجه ی انبساطی دولت ها در مقابله با پاندمی کرونا باعث انتظارات تورمی نزد ملل مختلف در جهان شده است. این وضعیت در کشور ما نیز بدلیل سابقه ی تورمی و بودجهی ارائه شده قابل مشاهده است. سرمایه گذاران برای حفظ ارزش دارایی های خود بدنبال بازاری هستند که بتوانند دارایی خود را در آن از نوسانات سیاسی و سیاستی کشور مصون بدارند و روندی قابل پیش بینی تر را در آن بیابند. در حال حاضر بر اساس پیمایش های انجام شده نفوذ رمزارزها در میان مردم ایران بسیار قابل توجه ارزیابی شده است و تخمین زده می شود بیش از دوازده میلیون نفر در ایران در زمینه خرید و فروش رمزارزها فعالیت می کنند.
یکی از علل اصلی رواج رمزارزها اهداف مرتبط با سرمایه گذاری و حفظ ارزش دارایی است.
بسیاری از اشخاصی که در زمینه رمزارزها فعالیت می کنند صرفا با نیت سرمایه گذاری وارد این حوزه شده اند. فناوری های مرتبط با زنجیره بلوکی و رمزارزها هم اکنون تعداد شرکت های قابل توجهی را مشغول خود ساخته و آینده ی رو به رشدی را با توجه به نیازمندی های کشور در این زمینه می توان متصور بود. سرمایه گذاری در این زمینه ی فناورانی های جدید اما از سوی دیگر محتاج دانش تخصصی در زمینه ی فناوری اطلاعات و بازارهای مالی بطور توأمان است. امری که بندرت نزد سرمایه گذاران حقیقی میلیونی که در این بازار به خرید و فروش مشغول هستند می توان یافت.
ETP ها یا محصولات قابل معامله در بورس شامل انواع صندوق ها(ETF) و گواهی های قابل معامله در بورس(ETN) هستند و می توان از آن برای ارائه ابزاری که توانایی سرمایه گذاران علاقمند به این زمینه را برای مدیریت ریسک خود افزایش دهد استفاده کرد. این ابزارها مسیر ساختاریافته و مناسبی برای سرمایه گذارانی خواهد بود که علاقمند به سرمایه گذاری در خود رمزارزها یا در شرکت های فعال در این زمینه هستند. ETN ها یا گواهی های قابل معامله در بورس بخش بزرگی از دارایی های خود را بصورت سکه های فیزیکی نگهداری می کنند و در زمینه ی رمزارزها همین ابزار می تواند با جایگزینی رمزارزها ارائه شود. میزان دارایی های موجود در تنها ده ETN برتر فعال در اتحادیه اروپا بیش از 1.5 میلیارد یورو است و این عدد با وجود محدودیت های اتحادیه اروپا در زمینه درج صندوق های مبتنی بر رمزارز بسیار چشمگیر است. بر اساس آمار هم اکنون بیش از 7200 صندوق قابل معامله در زمینه رمزارزها در امریکا فعالیت می کنند و تعداد درخواست هایی که برای صدور مجوز از سوی کمیسیون بورس و اوراق بهادار امریکا در زمینه فعالیت صندوق های مبتنی بر رمزارز ارسال شده اند نیز بصورت روزمره در حال افزایش است.
سرمایه گذاران برای حفظ ارزش دارایی های خود به دنبال بازاری هستند که بتوانند دارایی خود را در آن از نوسانات سیاسی و سیاستی کشور مصون بدارند
پس از نوسانات بازار سرمایه در دوره اخیر بسیاری از کارشناسان و مدیران بازار سرمایه جذابیت بیشتر بازار رمزارزها را یکی از عوامل عدم حرکت مثبت در ورود سرمایه به بازار ارزیابی می کردند. صرف نظر از میزان تأثیرگذاری استقبال سرمایه گذاران حقیقی ایرانی از بازار رمزارزها بر سکون و رکود بازار سرمایه، این امر که سرمایه گذاران ایرانی هم اکنون بازار رمزارزها را نیز در بررسی های خود مد نظر قرار می دهند یک واقعیت است. اما با توجه به مخاطرات مربوط به نگهداری شخصی رمزارزهای خریداری شده، هزینه ی بالای تصریف رمزارزها به ویژه برای کاربران ایرانی و از همه مهمتر تخصصی بودن و دانش جدید مورد نیاز برای سرمایه گذاری در این زمینه، صندوق های مبتنی بر رمزارز یا گواهی های قابل معامله مبتنی بر رمزارز می تواند مسیر امنی را برای سرمایه گذاران علاقمند به این حوزه ایجاد کند. چنین تمهیدی ضمن طراحی بازاری برای فعالان این حوزه می تواند نگرانی های نهادهای ناظر و تنظیم گر پولی کشور را در باره جرائم مرتبط با پولشویی که در این بازار گسترده امکان گسترش یافته اند مرتفع نماید و با ارائه راهکار برای سرمایه گذاران، مساله ی برخورد با جرائم مالی و پولی بر بستر رمزارزها را شفاف و قابل رسیدگی خواهد کرد. از سوی دیگر طراحی و ارائه این ابزارها باعث خواهد شد تا سرمایه گذاران حقیقی برای استفاده از سود مناسب تر و امکان آربیتراژ بین بازارها، نقدینگی خود را از بازار سرمایه خارج نکنند و بتوانند از طریق نهادها و ابزارهای طراحی شده در بازار سرمایه عایدی خود را از سرمایه گذاری افزایش دهند.
پس از نوسانات بازار سرمایه در دوره اخیر بسیاری از کارشناسان و مدیران بازار سرمایه جذابیت بیشتر بازار رمزارزها را یکی از عوامل عدم حرکت مثبت در ورود سرمایه به بازار ارزیابی می کردند
صندوق های ETF مبتنی بر رمزارز به صورت حرف های توسط مدیران صندوق مدیریت می شوند و سبد متنوعی که این صندوق ها از رمزارزها و شرکت های فعال در زمینه ی بلاکچین تشکیل می دهند به معنی مدیریت ریسک ناشی از نوسانات این بازار برای سرمایه گذاران خواهد بود. تجربه ی موجود در این زمینه در بازارهای بین المللی نیز گویای بازده بالاتر صندوق های مبتنی بر رمزارزها در مقایسه با سرمایه گذاری در خود رمزارزها هستند. ATDS که یکی از صندوق های مبتنی بر رمزارز در بورس نیویورک است دارایی بالغ بر 365 میلیون دلار را مدیریت می کند و برای واحدهای این صندوق بیش از 270هزار معامله در روز ثبت شده است و بازده سالانه ی آن 92.11 درصد بوده است که با سایر انواع صندوق ها قابل مقایسه نیست.
مقررات گذاری رو به فزونی و محدودیت های بیشتر در زمینه ی رمزارزها به معنی ضرورت چاره اندیشی هر چه سریعتر برای سرمایه گذاران علاقمند به این حوزه است و راه اندازی صندوق های مبتنی بر رمزارز یکی از راهکارهای آزموده در این زمینه است.
