دبیر انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری کشور تصریح کرد: نظام بانکی باید در خدمت رسانی شفاف باشد
در تاریخچه اقتصاد ایران و در این راستا در صنعت لوازم خانگی؛ موضوع ارز، قاچاق، عدم مدیریت درست وتحریم ها همیشه گریبانگیر تولیدکنندگان بوده است، عملا عوامل مختلفی دست به دست هم داده تا بازار محصولات خانگی وضعیت نامناسبی داشته باشد.
قاچاق، مهم ترین معضلی است که اکنون پیش روی تولیدکنندگان لوازم خانگی است. درحالی که این کالاها در رسته کالاهای حجیم هستند اما به وفور به کشور وارد می‌شوند و حدود 50 درصد از کالاهای لوازم صوتی و تصویری بازار به صورت قاچاق به کشور وارد شده است که حقیقتا بازار و کنترل قاچاق به حال خود رها شده و حضور فعالانه ای از متولی امر در این بازار دیده نمی شود. همچنین تامین ارز و تشدید تحریم ها هم از مهم ترین مشکلات دیگر است. مشکل حائز اهمیت دیگر این صنعت، سلیقه مشتریان است که گویی محصولات داخلی جوابگوی آن نیست و در این میان آن چه مهم است رتبه و جایگاه ایران در بین کشورهای عمده تولید و صادرکننده این محصولات است که آمارهای اخیر نشان می دهد ایران تا رسیدن به جایگاهی مطلوب در این زمینه فاصله دارد.
کشورهای توسعه یافته و شرکت های بزرگ با بهبود روش های تولید خود تلاش می کنند از طریق گسترش روزافزون فعالیت های پژوهشی و جذب تحقیق و توسعه سایر کشورها به تدریج ظرفیت های اقتصادی خود را به تولید محصولات پیچیده تر و متنوع تر اختصاص دهند و کالای برخوردار از فناوری پیشرفته را تولید و صادر کنند. اما در صنعت لوازم صوتی و تصویری کشور، طراحی و مهندسی به صورت واقعی وجود ندارد و بخش های طراحی موجود در برخی از صنایع بزرگ تر، تنها به تدوین طرح های اقتباس شده از خارج و بعضا به کپی کاری مشغول هستند. هرچند قابل قبول است که تولیدکنندگان با همه مشکلات موجود خود را وقف داده و تازه جان گرفته‌اند اما اگر خود را برای ساخت محصولات صادراتی آماده نکنند، توازن به هم می خورد و تولیدکننده ایرانی باز هم زمین خواهد خورد و اندک بازار خود را از دست خواهد داد. در این میان محمدرضا شهیدی دبیر انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری کشور در مصاحبه با “سایت روند اقتصادی” تاکید می کند که این صنف هیچ کمکی از دولت نمی خواهد بلکه فقط مسئولین با سیاست های درست، تولیدکنندگان را حمایت کنند. در ادامه این مصاحبه را می خوانیم:
حجم واردات لوازم صوتی تصویری در شرایط عادی اقتصادی در کشور ما چقدر بوده است؟ در شرایط محدودیت های فعلی چقدر است؟
اگر سال 1395و 1396 را شرایط عادی کشور فرض کنیم که هم برجام امضاء شده بود و هم ترامپ رئیس جمهور آمریکا نشده بود، در کل واردات تلویزیون در سال 1395 حدود 3800 دستگاه و در سال 1396 هم 5200 دستگاه بود. این عدد در برابر حدود یک میلیون و 600 هزار تولید داخل بود که تقریبا حدود 2% واردات بود. لذا واردات رسمی که حقوق و عوارض آن پرداخت شده باشد همیشه حدود 2% بوده که معمولا در اینچ های خاصی بوده که در داخل تولید نمی شد. در واقع در 15 سال گذشته تقریبا همه تولیدات داخلی بوده است، به علت این که برندهای معروف ژاپنی و کره ای تا سال 1396 در داخل کشور تولید می شده است، بنابراین قاچاق هم در این دوره حجم زیادی نداشت.
اما در سال 1397 چند اتفاق با هم رخ داد. یکی این که وضعیت ارزی نابسامان شد و قیمت ها چند برابر شد و برندهای معروف طبق معمول به تبعیت از تحریم های آمریکا از کشور خارج شدند، یعنی تولید خود را از ایران بردند و قاچاق به یک مرتبه بیش از 10 برابر شد، زیرا این برندهای معروف بازار مصرف ما را با تبلیغات در دست خود داشتند و از آن طرف هم به ما قطعات به صورت قانونی برای تولید نمی دادند و اکنون کار به جایی رسیده که کالای ساخته شده برندهای معروف به شدت در بازار ما جولان می دهند به گونه ای که حداقل سالی 700 هزار دستگاه کالای قاچاق وارد کشور می شود.
برندهای معروف طبق معمول به تبعیت از تحریم های آمریکا از کشور خارج شدند و قاچاق به یک مرتبه بیش از 10 برابر شد، زیرا این برندهای معروف بازار مصرف ما را با تبلیغات در دست خود داشتند و از آن طرف هم به ما قطعات به صورت قانونی برای تولید نمی دادند و اکنون کار به جایی رسیده که کالای ساخته شده برندهای معروف به شدت در بازار ما جولان می دهند به گونه ای که حداقل سالی 700 هزار دستگاه کالای قاچاق وارد کشور می شود
در حال حاضر سالی 1میلیون و 500 هزار دستگاه تولید داخل داریم. البته ظرفیت تولید ما 4 میلیون دستگاه است ولی چون در بازار تقاضا وجود ندارد زیر 2 میلیون تولید داخل است و بقیه که حدود 800 هزار دستگاه است به صورت قاچاق وارد می شود. مهم ترین معضل ما و انتظار ما از دولت آینده هم این است که اگر قرار است تولیدکننده داخلی مالیات و عوارض پرداخت کند حداقل انتظار ما اجرای قانون و دریافت خدمات از دولت باشد. خدمات مد نظر بخش خصوصی این است که جلوی قاچاق را بگیرد. قاچاقچی هم معاف گمرکی، مالیاتی و بیمه ای است و هم احدی به قیمت گذاری کالای قاچاق کاری ندارد و هر کاری که یک قاچاقچی بخواهد، انجام دهد، کاملا آزاد است.
دولت جدید یا موانع تولید را از سرراه تولیدکننده بردارد و یا مالیات و عوارض دریافت نکند و یا قانون را کامل حاکم کند که قاچاقچی دستش باز نباشد تا کاملا آزادانه در بازارهای مجازی و فیزیکی جولان دهد. جالب اینجاست که قاچاق کاملا روزمینی و راحت است و همه آن ها حساب بانکی مشخص و کارتخوان دارند و هیچ مشکلی جهت گردش مالی خود ندارند. همچنین کالاها را گارانتی می کنند و شرکت های بیمه ای محصولات قاچاقشان را بیمه می کنند. اما تولیدکننده داخلی به قدری از همه ارکان اذیت می شود که در نهایت عطای تولید را به لقایش می بخشد.
دولت جدید یا موانع تولید را از سرراه تولیدکننده بردارد و یا مالیات و عوارض دریافت نکند و یا قانون را کامل حاکم کند که قاچاقچی دستش باز نباشد تا کاملا آزادانه در بازارهای مجازی و فیزیکی جولان دهد، در حقیقت تولیدکننده داخلی به قدری از همه ارکان اذیت می شود که در نهایت عطای تولید را به لقایش می بخشد
آقای شهیدی دو سوال از شما دارم یکی این که آیا ارز لازم برای این لوازم را از بازار آزاد می خرید یا دولت ارز نیمایی به شما اختصاص می دهد؟ و دوم این که در سال ۱۳۹۹ و ۱۳۹۸ چقدر واردات داشتید؟
در حقیقت ارز نیمایی و ارز آزاد مفهومش یکی است، حتی در برخی از روزها ارز آزاد قیمتش از ارز نیمایی ارزانتر است. یعنی الان همان قیمت 25000 هزار تومان متعارف ارز را پرداخت می کنیم و در سامانه نیما فقط ثبت می شود. ارز دولتی هم به هیچ کدام از لوازم خانگی تعلق نمی گیرد، و اما سوال دوم شما این که، در سال 1399 و 1398 واردات قانونی اصلا نداشته ایم. حقیقتا فردی قانونی به دنبال واردات نیست.
تحریم ها چه تاثیری بر لوازم صوتی تصویری کشور گذاشته است؟ به چه صورتی؟
تحریم ها چند اثر را به صورت مستقیم بر لوازم صوتی تصویری کشور گذاشته است. یکی از آن ها در افزایش نرخ دلار است که مشخصا قدرت خرید مردم را به صورت چشمگیری کاهش داد. همه کشور لوازم عمده محصولات خود را از خارج وارد می کنند، بنابراین قیمت تمام شده محصولات افزایش یافت.
تولیدکنندگان برای وارد کردن قطعه ای حتی از چین باید آن قطعه را چند دست بچرخانند تا بتوانند وارد کشور کنند که این کار هزینه زیادی را روی دست تولیدکنندگان می گذارد. از طرف دیگر قبل از تحریم بانک مرکزی، تولیدکنندگان ریسک پرداخت و دریافت نداشتند اما بعد از تحریم ها از طریق صرافی عمل می کنند که اولا ریسک از بین رفتن پول وجود دارد و دوما هم باید پول را نقدا پرداخت کنند. این چند اثر منفی بعد از تحریم به شدت به تولید آسیب رسانده است.
تحریم برای تولید، صنعت و زندگی مردم شرایط سختی را رقم زده است و مسئولین باید شرایطی را فراهم آورند که حداقل با کشورهایی مثل چین که روابط بهتری وجود دارد، قراردادهایی نوشته شود که ما بتوانیم کار کنیم نه این که به عنوان مشتری دست دوم به ما نگاه کنند. بنابراین مهم ترین موضوعی که در این زمینه تاثیرگذار است قطعا چگونگی روابط خارجی ما است
آیا صدا و سیما هم واردات لوازم و قطعات خود را به همان نرخ و فرآیند های بخش خصوصی انجام می دهد؟آیا رانتی وجود دارد؟
من اطلاعی در این زمینه ندارم.
راه کار شما برای بهبود شرایط لوازم صوتی و تصویری برای مصرف کنندگان چیست؟ قیمت ها در خلال دو سال اخیر بیش از چند صد درصد افزایش یافته است؟
قیمت های لوازم صوتی و تصویری در این سال ها پایین تر از تناسب نرخ ارز افزایش داشته است. یعنی وقتی نرخ ارز 7 برابر افزایش داشته، قیمت محصولات ما تقریبا سه نیم درصد افزایش داشته است، امسال که اصلا افزایش نداشته و اگر هم بوده زیر 10% بوده و نسبت به خیلی از کالاها از جمله خودرو افزایش قیمت زیادی نبوده است.
اما موضوع مهم حائز اهمیت این است که شرایط تحریم برای تولید، صنعت و زندگی مردم شرایط سختی را رقم زده است و مسئولین باید شرایطی را فراهم آورند که حداقل با کشورهایی مثل چین که روابط بهتری وجود دارد باید قراردادهایی نوشته شود که ما بتوانیم کار کنیم نه این که به عنوان مشتری دست دوم به ما نگاه کنند. بنابراین مهم ترین موضوعی که در این زمینه تاثیرگذار است قطعا چگونگی روابط خارجی ما است. کشور ایران در این زمینه در تکنولوژی، دانش، متخصص و غیره مشکلی ندارد و تولیدکنندگان با همه مشکلات خود را وقف داده اند و حتی در چند سال اخیر تولیدمان هم افزایش پیدا کرد و تلویزیون از 32 اینچ تا 75 اینچ را عرضه می کنیم و کمبودی از نظر تلویزیون و صوتی و تصویری در کشور وجود ندارد. بنابراین مسئولین فقط با سیاست های درست تولیدکنندگان را حمایت کنند.
