تصمیمات بورسی برای خواباندن صدای مردم است نه حل ریشه ای مشکلات!

*فرهنگ قراگوزلو 

بحران بازار سرمایه اکنون به یک ابرچالش تبدیل شده است، زیرا شرایط فعلی ساخته و پرداخته نمایندگان مجلس و دولت به خاطر عدم شناخت و مکانیزم اقتصاد از کلان تا خرد است. به گونه ای که روی حوزه قیمت گذاری دستوری و نهاده های انرژی مخصوصا گاز که هم در خوراک پتروشیمی ها و هم در صنایع است منجر به تصمیماتی می شوند که به سودآوری شرکت ها و ارزش ذاتی آن ها صدمه می زنند. صدمه به ارزش ذاتی باعث می شود که امنیت سرمایه گذاری کاهش پیدا کند و  نمی توان دورنمایی برای سرمایه گذاری در حوزه بورس که یک بازار سالمی است در نظر گرفت، این است که به این بازار ضربه می خورد.

ریشه های بحران در بازار سرمایه در حال حاضر فرمول گاز خوراک پتروشیمی ها است که در سال 95 تعیین شد که در آن مقطع دو هاب اروپایی در این فرمول گذاشته شد و این دو هاب اروپایی منجر به این شد که فرمول در مقطع فعلی به دلایل خاصی خروجی اشتباه بدهد. البته تا قبل از این مشکلی ایجاد نمی کرد زیرا همیشه تعادلی بین نرخ ها وجود داشت ولی اخیرا با توجه به اتفاقات جدید که نرخ هاب های اروپایی بیش از اندازه افزایش پیدا کرده، منجر به این شد تا نرخ خوراک یک نرخ اشتباهی شود که بالاتر و حدود 3 برابر از کشورهای مشابه که دارنده منابع گازی هستند، شود.

از طرفی سیاست گذار در مجلس بدون توجه به ریز این اعداد و ارقام، تصمیماتی اخذ می کند که نرخ سود تمام صنایع هم مشابه نرخ خوراک می شود، اما خروجی نرخ خوراک باید به گونه ای باشد که باعث تقویت سرمایه گذار داخلی و خارجی شود، سرمایه گذار خارجی که فرار می کند هیچ، سرمایه گذار داخلی را هم فراری می دهد. حتی این فرمول برضد مواد قانونی هم است.

در این میان راه های نجات بازار سرمایه از بحران در شرایط فعلی در کوتاه مدت این است که دوهاب اروپایی از فرمول حذف شوند و در میان مدت و بلندمدت، بازاری برای نرخ گاز ایجاد شود که تمام مصرف کنندگان از پتروشیمی ها، صنایع و فولادی ها گرفته تا خانوارها همه این گاز را به یک نرخ خریداری کنند تا مصرف بی رویه در این حوزه وجود نداشته باشد. الان علاوه بر مسأله نرخ با قطعی های گاز و برق مواجه هستیم که ناشی از مصرف غیربهینه این دو نهاده های انرژی  است و این قطعی ها به صنایع ضربه وارد می کند.

اما آنچه در این شرایط حساس مشاهده می شود آن است که تصمیمات مسئولین برای تسکین موقت بازار است و به دنبال درمان درست این بازار نیستند. اکنون کل بازار با ارزش حدود 6هزار و هزار میلیارد تومان است که در حدود 700 هزار میلیارد تومان سود دارد، اگر قرار باشد بازار به طور بلندمدت رشد کند نیازمند این است که این سود تقویت شود و رشد سودآوری و تصمیماتی که منجر به اجرای طرح های توسعه در این شرکت ها می شود، بهبود بخشیده شوند تا بتوانند رشد بالاتری داشته باشند، در کنار این موضوع باید ریسکی که به این حوزه تحمیل می شود، ریسک کمتری باشد، تا بتواند منجر به بهبود پایه دار بازار شود، ولی تصمیماتی که در دولت و مجلس گرفته می شود همه آن ها موقتی است و به دنبال حل مقطعی مشکلاتند و به نوعی به دنبال خواباندن صدای مردم هستند که این کار نه تنها کمک کننده بازار سرمایه نیست بلکه در درازمدت به ضرر این بازار و اقتصاد کلان کشور خواهد بود.

*عضو هیأت‌مدیره کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار